بررسی کوتاه کارت گرافیک MSI GeForce RTX 3080 Gaming X Trio

MSI GeForce RTX 3080 Gaming X Trio از بهترین محصولاتی است که به تازگی بر اساس کارت گرافیک مرجع انویدیا RTX 3080 که مبتنی بر ریز معماری Ampere میباشد عرضه شده است. Gaming X برند تجاری کارت های MSI در اورکلاک و بازی است و استفاده از این اسم در پسوند نام کارت های گرافیک این شرکت به معنای بهینه بودن این مدل برای انجام بازی های مختلف است. طراحی جدید سری کارت های Gaming X برپایه خنک کننده های بزرگ و سه شکافه همراه با عناصر روشنایی نسل جدید ARGB است.

GeForce RTX 3080 یکی از پرچمداران انویدیا است که با هدف اجرای بازی روی رزولوشن ۴K UHD معرفی شده و میتواند نرخ نوسازی «Refresh Rate» بالاتری در دو رزولوشن ۱۴۴۰p و ۱۰۸۰p به همراه داشته باشد. استفاده از معماری گرافیکی Ampere بدین معناست که در نسل کارت های گرافیک RTX شاهد نسل دوم فناوری رهگیری پرتو (Ray tracing) به شکل داینامیک هستیم.

بدین منظور، انویدیا گرافیک شطرنجی سه بعدی (Raster3D – شطرنجی سازی یا تبدیل تصویر برداری به تصویر شطرنجی) سنتی قدیمی را با برخی عناصر داینامیک Ray tracing همچون نورپردازی، سایه پردازی، انعکاس نور، انسداد محیط (Ambient Occlusion)ُ و Global illumination ترکیب کرده تا با کمک این روش بتواند در معماری گرافیکی Ampere رندرینگ تصاویر سه بعدی را به واقعیت نزدیک کند.

به لطف Ampere، دومین نسل فناوری RTX با توان دو برابری در هسته های CUDA موفق شده به طور همزمان هر دو عملیات FP32+INT32 را انجام دهد. یعنی دومین نسل هسته های RT دارای عملگر ثابت سخت افزاری برای پردازش فناوری Ray tracing است و میتواند جلوه های RTX جدیدی همچون Raytraced Motion blur و افکت های مربوط به  Post-processed و به خوبی رندر کند. همچنین، انویدیا در کارت گرافیک RTX 3080 به نسبت نسل گذشته این کارت یعنی RTX 2080 از دو برابر هسته SIMD بیشتری استفاده کرده است.

برای تغذیه همه این‌ها، انویدیا از راه حل های متفاوتی استفاده کرده که شامل حافظه های ۱۰ گیگابایتی GDDR6X است که میتوانند به کمک یک گذرگاه حافظه ۳۲۰ بیتی، حدود ۱۹ گیگابیت بر ثانیه پهنای باند موثر را منتقل کنند. یعنی توانایی عملیاتی انتقال ۷۶۰ گیگابایت اطلاعات بر ثانیه که ۷۰ درصد بیشتر از نسل گذشته معماری گرافیکی انویدیا است. سیلیکون جدید GA102، به عنوان قبل تپنده RTX 3080 با فرآیند ۸ نانومتری سامسونگ برای کارت های گرافیک انویدیا طراحی و توسعه پیدا کرده است.

استفاده از کانکتور PCI-Express 4.0 x16 بدین معناست که کارت گرافیک MSI GeForce RTX 3080 Gaming X Trio برای استفاده در نسل جدید مناسب است. MSI GeForce RTX 3080 Gaming X Trio بر مبنای کارت گرافیک مرجع انویدیا ساخته شده و میتواند حداکثر ۵۲۵ وات انرژی برق موردنیاز کارت گرافیک را فراهم کند. برای تامین برق مورد نیاز این کارت از ورودی های ۸ پین PCIe استفاده شده و برای خنک سازی آن از ترکیب چند فن آلومینیومی که توسط ۷ لوله حرارتی مسی به ضخامت ۶ میلیمتر مستقیماً به GPU متصل شدند استفاده شده است.

برای سیستم خنک سازی نیز سه عدد فن ۹۵ میلیمتری هم در نظر گرفته شده که وظیفه تهویه هوای گرم سطح PCB به خارج از کارت گرافیک را به عهده دارند. بنابراین از نظر طراحی سیستم خنک کننده و تهویه هوای گرم، MSI GeForce RTX 3080 Gaming X Trio عملکرد بهتری نسبت به مدل مرجع انویدیا دارد.سرعت کلاک MSI RTX 3080 به صورت پیش فرض تا ۱۸۱۵ مگاهرتز اورکلاک شده (در کارت مرجع ۱۷۱۰ مگاهرتز) و حافظه ویدئویی نیز به همان صورت دست نخورده باقی مانده است.

MSI GeForce RTX 3080 Gaming X Trio طراحی کاملاً کلاسیکی دارد و در طراحی سیستم خنک سازی آن از هیچ طرح ویژه ای یا فانتزی استفاده نشده و فقط کمی بهینه سازی بر روی آن صورت گرفته است. مدل RTX 3080 Gaming X Trio حدودا ۶.۱ درصد سریعتر از کارت گرافیک پرچمدار RTX 3080 انویدیا است که این رقم با ۱۰۵ مگاهرتز افزایش کلاک هسته انجام شده است. با نگاهی به عملکرد واقعی MSI RTX 3080 Gaming X Trio در رزولوشن ۴K متوجه میشویم که از مدل Founders Edition انویدیا حدود ۴ درصد سریعتر است.

مدل Founders Edition سال گذشته عرضه شده بود و رقم ۴ درصد نشان میدهد GeForce RTX 3080 به شرکای خودش همچون Gaming X Trio اجازه داده مقدار محدودی سرعت کلاک را افزایش بدهند نه رقمی که فاصله آن با کارت گرافیکی مثل Founders Edition زیاد شود. این رقم بدین معناست که GeForce RTX 3080 Gaming X Trio رقم چشمگیری از فریم ریت بهتر را در بازی های بیشتری بدست می آورد که میتواند برای گیمرها خبر خوبی باشد. یعنی تقریباً همه بازی های روز را ۶۰ فریم اجرا میکند به جز بازی Control که بازی سنگینی است.

در مقایسه با GeForce RTX 2080 Ti حدود ۳۸ درصد عملکرد بهتری دارد و در مقایسه با RTX 2080، که RTX 3080 جایگزین آن میشود، ۷۵ درصد بهتر است که عملکرد خیره کننده‌ای است. در جبهه مقابل، سریعترین کارت گرافیک AMD یعنی Radeon RX 5700 XT کمتر از نصف این مقدار فریم ریت را به شما میدهد. معنی این صحبت ها این است که اگر برای اجرای بازی های مختلف روی رزولوشن ۴K به دنبال کارت گرافیک مناسبی هستید، MSI GeForce RTX 3080 Gaming X Trio برای شماست.

نکته مه و قابل توجه اینجاست که در رزولوشن های کمتر از ۴K، به دلیل تنگناهای پردازنده، این کارت نمیتواند عملکرد خوبی از خودش به نمایش بگذارد، در نتیجه تصور میکنید بدرد انجام بازی نمیخورد. در حالی که این کارت برای انجام بازی روی رزولوشن های بالا طراحی شده است. بنابراین برای خرید این کارت گرافیک، حتماً این مورد را مد نظر قرار دهید. همچنین RTX 3080 با توجه به نرخ نوسازی مناسبی که دارد برای اجرای بازی روی رزولوشن ۱۴۴۰p هم گزینه مناسبی است. ولی برای Full HD 1080p کارت گرافیک گران قیمتی است و توصیه نمیشود.

MSI سابقه زیادی در ترکیب راه حل های خنک کننده خودش با کارت گرافیک دارد و RTX 3080 Gaming X Trio هم از این قاعده مستثنی نیست. سه فن سه شکافه همراه با هیت سینک و سیستم خنک کننده که به خوبی روی کارت گرافیک و البته PCB سفارشی سوار شده و موفق شده حرارت کارت گرافیک رو روی ۷۶ درجه سانتیگراد نگه دارد که این مقدار کمی بهتر از Founders Edition است. از نظر سر و صدا هم کارت گرافیک Gaming X Trio کمی بهتر است و عملاً ساکت ترین و سریعترین کارت گرافیکی است که از روی RTX 3080 مرجع ساخته شده است.

ویژگی توقف فن اولین بار با معماری Ampere و مدل Founders Edition معرفی شد و این بدین معناست که همه کارت های مشابه کارت مرجع نیز باید از این ویژگی استفاده کنند. یعنی وقتی بازی نمیکنید، Gaming X Trio کاملاً خاموش میشود تا تجربه کم و سر و صداترین کارت گرافیک ممکن را تجربه کنید. یکی از نکات جالبی که در طراحی کارت گرافیک GeForce RTX 3080 Gaming X Trio مشاهده میشود، استفاده از بک پلیت گرافین است که این شرکت طراحی کرده است.

استفاده از گرافین در طراحی بک پلیت موجب کاهش حرارت شده و خواص شگفت انگیزی از خودش به نمایش گذاشته که آن را به گزینه ای عالی اما گران قیمت برای کاهش حرارت کارت گرافیک تبدیل میکند. البته همه این ها ادعای MSI بود و بعد از انجام تست و آزمایش های مختلف مشخص شد که صفحه پشتی یا همان بک پلیت یک پلاستیک با روکش گرافین است. البته گرما را به خوبی منتقل میکند، اما به اندازه خود گرافین مفید نیست.

ممکن است در ابتدای کار مصرف برق Gaming X کمی ترسناک به نظر برسد، اما استفاده از ورودی ۳ پایه ۸ پین تا ۴۲۵ وات در Furmark و نهایتاً ۳۵۰ وات در بازی های معمولی مصرف برق خواهند داشت. یعنی اگر قرار باشد از نظر بهره وری مقایسه با مدل Founders Edition داشته باشیم، هیچ تلفات انرژی نخواهیم داشت و بر عکس از نظر بهره وری در انرژی حدود ۴ درصد سریعتر و ۴ درصد بهره وری بیشتری داریم.

Gaming X برای اورکلاک هم مناسب است. علاوه بر اینکه خود سازنده به صورت پیش فرض آن را اورکلاک کرده، اما تست های موجود نشان میدهد که تا نزدیک به ۳ درصد بیشتر از خود کارخانه هم اورکلاک میشود که این رقم با توجه به محدودیت های موجود رقم خوبی است. به صور کلی Gaming X Trio برای اورکلاکرها نیز خیلی مناسب نیست و دارای محدودیت های مختلفی است که دست و بال آنها را میبندد.

قیمت MSI GeForce RTX 3080 Gaming X Trio حدود ۷۶۰ دلار (رقم تومان رو خودتان محاسبه کنید) اعلام شده که ۶۰ دلار بیشتر از کارت گرافیک RTX 3080 انویدیا است. یعنی ۸.۵ درصد افزایش قیمت با ۴ درصد قدرت بیشتر که اصلاً قابل توجیه نیست. یادتان باشد در ایران هم اگر قرار است این کارت را بخرید، حتما برای استفاده در رزولوشن ۴k به سمت آن و البته مدل های مشابه بروید که حداقل پشی نیاز آن داشتن تلویزیون های مخصوص رزولوشن ۴k است.

با این حال، نسبت قدرت به قیمت این کارت در مبنای دلار هم زیاد و غیر منطقی است، در مبنای ریال آن که بماند! پس با یک حساب و کتاب ساده باید متوجه شوید قیمت منطقی آن چه قدر میتواند باشد و اگر بیشتر از رقم منطقی مورد نظرتان بود از خریدش منصرف شوید. در نهایت میتوانید مقدار حرار و نویز ایجاد شده این کارت را در جدول زیر مشاهده کنید.