ولتا «Volta» اسم رمز معماری در دست توسعه جدید انویدیا است که قرار است جایگزین معماری پیشین پاسکال « Pascal» شود. این معماری به احترام آلساندرو ولتا «Alessandro Volta» دانشمند نامدار ایتالیایی اینگونه نام گذاری شده است. ولتا در سال ۱۷۴۵ در کومو و در نزدیکی میلان ایتال به دنیا آمد. سپس تحت نظر داییهای خودش با اعتقادات یسوعی تربیت شد. وُلتا تحصیلاتش را در مدرسهٔ مذهبی بِنتِسی ادامه داد و در آنجا بود که با کتاب لوکریتوس آشنا شد و به شدت تحت تأثیر قرار گرفت.
معماری ولتا «Volta» اولین بار در مراسم رسمی GTC 2014 معرفی شد! جایی که مدیر عامل انویدیا در تشریح نقشه راه آینده این کمپانی، تراشه های گرافیکی نسل بعدی را رونمایی کرد و مشخص شد که قرار است در نسل های بعدی تراشه های گرافیکی این کمپانی از فناوری جدیدی به نام NVLink برای ارتباط با سیستم مورد نظر استفاده میشود. در آن مراس اعلام شد که معماری ولتا «Volta» از فناوری جدید حافظه DRAM داخلی استفاده میکند. در واقع منظور Jen-Hsun Huang این بود که حافظه مذکور با استفاده از فناوری TSV یا Through Silicon Via روی قالب تراشه گرافیکی شکل میگیرد.
در همان زمان ما هم به تبعیت از کنفرانس سالانه انویدیا؛ در مقاله «با تراشه گرافیکی پاسکال آشنا شوید» به شرح و تفصیل آنچه روی داد پرداختیم و فناوری های جدید معرفی شده را بررسی کردیم! فناوری هایی کهب خشی از آنها مختص تراشه های ولتا «Volta» هستند و حتی روی پاسکال هم پیاده نشدند. از آن موقع تا زمان حال؛ اطلاعات مفیدی از این معماری و تراشه های گرافیکی مبتنی بر آن منتشر نشد تا اینکه در یکی دو ماه اخیر شایعات زیادی در مورد کارت گرافیک فرضی GTX 2080 شنیده میشود.
کارت گرافیکی که احتمالاً از معماری ولتا «Volta» استفاده میکند و البته قرار است در سال ۲۰۱۸ میلادی وارد بازار شود. عرضه هیولایی همچون TITAN Xp نشانه ای بر پایان راه تراشه های گرافیکی پاسکال و شروع هنرنمایی معماری ولتا «Volta» است. این اتفاقی است که هر ساله تکرار میشود و امسال هم بسیار آشنا به نظر میرسد. البته ظهور ولتا «Volta» منوط به وضعیت و موفقیت فروش کارت های قبلی است که فعلاً به اندازه ای نبوده که نظر انویدیا را جلب کند.
گفته میشود سری بیستم کارت های انویدیا قرار است در سه ماه سوم سال جاری میلادی (تابستان ۱۳۹۶) عرضه شود و احتمالاً اولین کارت گرافیک جدید این کمپانی هم GTX 1030 است که تاکنون اطلاعاتی از این کارت در سطح وب پیدا نشده که حضور و حتی وجود این محصول گرافیکی را تایید کند. این به معنای آشفته شدن بازار گرافیکی است و در واقع همچون روال سال های گذشته، به دلیل برنامه ریزی غلط انویدیا؛ کارت هایی همچون GTX 1070 و GTX 1080 به سرعت بازنشسته میشوند و کاربران آنها نیز با مشکلات متعددی در زمینه پشتیبانی به موقع از محصول مورد نظرشان مواجه میشوند.
البته بخشی بزرگی از این تصمیم غلط به دلیل عرضه زود هنگام کارت های RX 500 کمپانی AMD است. کمپانی قرمز پوش AMD با این روش سعی در متعادل سازی بازار کارت های گرافیک دارد و با این روش میتواند سهم بیشتری از بازار میان رده ها را در اختیار بگیرد. از طرفی AMD با عرضه سری جدید کارت های جدید انویدیا میتواند پرچمدار خودش را معرفی کرده و با سیاست قیمت گذاری عجیبی که در پیش گرفته؛ مخل آسایش انویدیا شود.
ممکن است امسال انقلاب بزرگی برای سیستم های خانگی و ایستگاه های کاری در پیش باشد. لیتوگرافی ۱۰ نانومتری FinFET همان چیزی است که انتظار داریم در وُلتا «Volta» ببینیم، اما بهره وری و پتانسیل بالایی که معماری پاسکال از خودش به نمایش گذاشته، کمی امیدهای مان را کاهش میدهد و شاید معماری وُلتا «Volta» هم با همان لیتوگرافی ۱۶ نانومتری پاسکال معرفی شود. البته امکان استفاده از لیتوگرافی ۱۲ نانومتری هم وجود دارد که محتمل تر از دو گزینه دیگر است. هر کدام که باشد فرقی ندارد، چون در وُلتا «Volta» جریان مصرفی به شدت کاهش میباید و در مقابل با کارایی بهبود یافته ای طرفیم که ارزش به ازای هر وات این معماری را دو چندان میکند.
شایعاتی که در مورد معماری وُلتا «Volta» منتشر شده به همین جا ختم نمیشود. طبق اطلاعات موجود؛ انویدیا ۳ تراشه متفاوت از این معماری را در دست توسعه دارد که شامل تراشه های GV104 ،GV102 و GV110 میشود. از روی نام تراشه GV104 میتوان فهمید که جایگزین GP104 خواهد شد. تراشهای ایدهآل برای کارت های گرافیک مخصوص بازی که صد البته در رده خوش قیمت ها نیز قرار میگرفت. موفقترین تولیدات انویدیا از زمان معرفی معماری فرمی «Fermi» برپایه تراشه هایی استوارند که با مشخصه G*104 معرفی شدند.
در معماری وُلتا «Volta» نیز با تغییر طراحی شاهد پیشرفت های زیادی در این تراشه خواهیم بود. دومین تراشه GV102 است که جایگزین تراشه GP102 میشود. تراشه ای که در پرچمدار کارت های انویدیا یعنی GTX Titan X مورد استفاده قرار گرفت. سومین تراشه نیز همچون GP100 به عنوان تراشه کامل و قدرتمندترین تراشه خانواده وُلتا «Volta» معرفی میشود که انتظار میرود در کارت هایی همچون تسلا P100 مورد استفاده قرار بگیرد. لازم به یادآوری است که در نسل قبل؛ GP100 تنها تراسه ای بود که از نسل دوم حافظه های HBM استفاده میکرد.
این تراشه و جایگزینش یعنی GV110 نقشی همچون GK110 معماری کپلر «Kepker» را ایفا میکند. بنابراین نقشه راه انویدیا سر راست و مشخص است و تنها مهره های شطرنج این بازی تغییر کرده است. مثلاً معماری پاسکال از طراحی SM تقریباً مشابهی با تراشه های مکسول بهره میبرد و تراشه های GP104 ،GP102 و GP106 این سری نیز همچون سری مکسول نامگذاری شده بودند. همین روند برای معماری وُلتا «Volta» تکرار شده و به همین دلیل میتوانیم اندکی در موردش پیش بینی کنیم!
گفته میشود تراشه GV110 یک تراشه کامل؛ اما همراه با محدودیت در تواناییهای FP64 (پردازش ۶۴ بیتی) است و احتمالاً در کارت های پرچمدار انویدیا استفاده نخواهد شد. در عوض در مدل کارت هایی با پسوند TI و در یک تایتان نسل بعدی استفاده میشود. تا حسن ختام نسل بعدی باشد! تنها چیزی که تقریباً قطعی شده استفاده از نسل دوم حافظه های HBM در این معماری است و البته در برخی موارد شایعه شده که معماری وُلتا «Volta» یک معماری جدید نیست و عملکردی شبیه Maxwell 2.0 را برای انویدیا به همراه دارد!
البته این موارد همگی در حد شایعات پراکنده ای هستند که هر روز در سطح وب میخوانیم! بنابراین شاید به اطلاعات بیشتری نیاز داریم که در GTC سال ۲۰۱۷ منتشر میشود! جایی که به طور رسمی از این معماری رونمایی میشود. احتمال استفاده از رابط جدید NVLink، نسل دوم حافظه های HBM و سیلیکون هایی که نام بردیم تقریباً قطعی شده، با این حال سوالی که ایجاد میشود این است که چه فناوری های جدید و ناشناخته دیگری در معماری وُلتا «Volta» وجود دارد که ما از آن بی خبریم!؟